Proef Amersfoort – “Social Gastronomy, for a better world”

Proef Amersfoort bestaat dit jaar 20 jaar en wat een verrijking is dat event voor de de stad. Het is uitgegroeid tot het ‘preuvenemint’ van het midden van het land. De laatste jaren is het verder uitgebouwd met een extra avond voor Proefgenoten en het inmiddels fameuze Proef je netwerk en er is een electronisch betaalsysteem doorgevoerd. Op de betaalpasjes van dit jaar pronken twee sterren voor elk decennium één. Dat inspireerde mij om na te denken over hoe Proef Amersfoort eruit zou zien als ze met drie sterren schitteren. Hoe ziet Proef Amersfoort eruit 2025? Gaan we dan nog wel met z’n allen naar de Hof of sturen we ons Hologram en printen we het eten thuis uit? Wordt er nog wel vlees geserveerd? Dit is een reis door de tijd. Een tijd geheel gebaseerd op mijn gedachtespinsels en totaal niet afgestemd met het huidige bestuur. Het dient ook niet als advies. Het zijn overpeinzingen over hoe events van invloed kunnen zijn op verandering van cultuur en innovatie in een stad. Ga je mee in de tijdmachine naar 2025?

*** 30 jaar Proef Amersfoort *** mei-2015
Net als andere jaren kijk ik ook dit jaar weer uit naar dit event. Een periode van ontmoetingen, genieten van heerlijke smaakbeleving, wijnen en verrassende desserts. Ik ben benieuwd wat voor festiviteiten het bestuur van Proef Amersfoort voor ons in petto heeft. Als het net zo’n feestje wordt als tien jaar geleden dan zit het wel goed. Als je toch terugkijkt op die tien jaar dan is er toch wel een hoop veranderd, niet in de laatste plaats door het harde werken van het bestuur. Zij hebben steeds alle innovaties op zowel sociaal als technologisch vlak een plek te geven in het jaarlijkse event. Ze hebben samen met hun ecosysteem continue geëxperimenteerd met de kansen en mogelijkheden die technologie biedt.

Dit doet me denken aan de inzet van de afwasrobot Dexter in 2016. Dat werkte nog niet optimaal maar gelukkig maakte Proef toen al gebruik van servies waar nanotechologie in verwerkt zat zodat we toch van schone borden konden eten.

In 2017 was de introductie van het Food-3D-printer plein. Hier streden de chefkoks om de meest creatief gemaakte gerechten. Toen was het nog bijzonder. Dat kun je je bijna niet meer voorstellen nu iedereen zo’n ding thuis heeft staan.

In 2018 was het ontvangstteam uitgebreid met een ontvangstrobot. Dit was een humanoid met sociale intelligentie die de dialoog met de bezoekers aan ging. In 2023 was er geen plaats meer in team voor iemand van vlees en bloed. Iedereen kon gewoon genieten van het eten, want het was best hard werken in zo’n team.

Ik geloof dat ook in dat jaar de Mandemaaker is gaan experimenteren met Meloy de robot die voor je kookt. Het was een groot succes vooral omdat deze Meloy in een netwerk de ander Meloy robots aanstuurde die geplaatst waren in de verzorgingshuizen en bij de opvang voor daklozen zodat deze op afstand konden meegenieten van de smaakexplosies van de Mandenmaaker.

Dat was ook het laatste jaar dat je met een pasje moest betalen. Op basis van de blockchain hebben ze een eigen valuta gecreëerd. Iedereen kan met zijn smartphone, smart-watch, smart-ring of wat je maar ook smart gemaakt hebt betalen. Het gaat automatisch. Je smart-ding weet waar je bent, je krijgt de menukeuze voor je. Je smart-ding ziet welke gerechten het best passen bij jouw smaakbeleving, allergieën en andere voorkeuren. Het wordt direct bestelt en betaalt. En vanaf dat jaar werd ook alles uitgeserveerd met drones.

De Why van Proef – “Social Gastronomy, for a better world”
Ik dacht niet dat het kon maar ik ben nog meer fan geworden van Proef toen bleek dat alle inspanningen niet alleen gericht waren op het event maar ook op iets dat groter was dan dat. Het bestuur had na alle festiviteiten ter gelegenheid van het 20 jarig bestaan stil gestaan bij hun bestaansrecht. Ze hadden nagedacht over hun doel, missie, hun bestaansrecht en hun Why. Een goede Why geeft richting om de wereld om je heen ten positieve te veranderen. Je gaat iets doen dat groter is dan jezelf alleen. Proef kwam er achter dat ze invloed wilden hebben op de verandering van de eetcultuur in de samenleving. Proef Amersfoort is op onderzoek gegaan en hebben hun Why gevonden in de term; “Social Gastronomy, for a better world”. Dit gaf ze richting om een fantastische bijdrage te leveren om de wereld om hen heen mooier te maken.

Van lineair naar circulair
Dit jaar is het de normaaltste zaak van de wereld dat Proef2025 100% duurzaam en circulair is. In 2015 zaten we nog vast in een lineaire economie. We haalden van alles onnadenkend uit de grond. In 2017 waren er zelf meer grondstoffen boven de grond dan onder de grond. We maaiden bomen om en lieten voormalige regenwouden compleet kaal geslagen achter. We gebruikten de grondstoffen een tijdje en dan gooiden we het weg en hier eindigde het als afval. Dat was de zogenaamde Take-Make-Waste-Economy. Nu leven we in een circulaire economie, waar we al nadenken over het opnieuw gebruiken van de grondstof alvorens het gemijnd wordt. Dus voor het gebruik is het nieuwe leven al bepaald. Proef Amersfoort heeft hier goed op ingespeeld en alles maar dan ook alles, van tenten tot reclame materiaal is circulair.

Zelfvoorzienend in energie
Het bestuur van Proef heeft in 2016 de eerste stappen gezet met het Platform Festivals Amersfoort, City Marketing Amersfoort, de Gemeente en 033Energie om de festivals, de horeca en de binnenstad zelfvoorzienend in energie te maken. Onder het motto; ‘Toegang is belangrijker dan bezit’, heeft de Gemeente de eerste Tesla Powerpacks aangeschaft. Deze “gemeente-accu’s” worden geladen met de zonnepanelen die op de daken staan van gemeentelijke gebouwen en ingezet worden op het moment dat er energie nodig is. Het eerste jaar was een groot succes. 033Energie heeft het voortouw genomen om te komen tot een goed financieringsmodel voor de samenwerkende partijen waardoor het Powerpack-netwerk verder is uitgebreid. Nu is er een overvloed aan duurzame ‘gratis’ energie voor elke energiebehoefte. De bijvangst van deze ontwikkeling was dat het de inwoners van Amersfoort heeft geïnspireerd om zelf in hun eigen, wijk, straat en huis te gaan experimenteren met het opslaan van energie. Maar ook de binnenstad ondernemers zijn gaan bewegen en hebben hun daken vol gelegd met zonnepanelen.

Armoede en honger uitbannen
“Social Gastronomy, for a better world”. Deze Why gaf het bestuur richting om een bijdrage te leveren aan het doel dat de Wereldbank heeft gesteld in 2014 om honger en armoede in 2030 uit de wereld te bannen. Dit doel heeft wereldwijd gezorgd voor een complete voedselrevolutie. In 2015 werd in Nederland nog eenderde van het voedsel verspild. Het verspillen van voedsel heeft grote ecologische, economische en sociale gevolgen. Met voedselverspilling gooi je niet alleen het geld en het eindproduct weg maar ook de energie die gestoken is in teelt, verpakkingen, transport, koeling en bereiding. We gooien gemiddeld 50 kilo per persoon weg. In een kilo voedsel zit zo’n 13 liter benzine. Het bestuur van Proef trok zich dit aan en heeft hier beleid opgemaakt. Niet alleen beleid om het afval tijdens Proef Amersfoort uit te bannen, want dat zou maar beperkt effect hebben. Ze hebben een kennisplatform gebouwd waarbij ze hun opgedane kennis delen met de chefs, horeca-ondernemers, retailers en consumenten om te inspireren anders met voedsel om te gaan en de circulaire uitdagingen met elkaar op te pakken. Dit heeft geleid tot een circulairsysteem tijdens de Proef Amersfoort dagen. In 2018 zijn alle horecagelegenheden in de regio Amersfoort met dit circulaire systeem gaan werken.

Instead of dumping it, make it ‘delicious’
Door dit kennisplatform steeds verder uit te bouwen en open te stellen zijn er steeds meer inwoners geïnfecteerd geraakt en bestaat er sinds 2020 geen voedselafval meer in de regio Amersfoort. Leerhotel het Klooster is een belangrijke pion geweest in deze ontwikkeling. In 2018 hebben zij een leerweg ontwikkeld hoe je van voedselafval de heerlijkste gerechten kunt maken. Ze zijn uitgegaan van het het credo dat afval pas afval is als het op de verkeerde plek ligt. Zij hebben ervoor gezorgd dat wat we voorheen afval noemden dat dit nu de basis is voor alle gerechten. Ze hebben het kennisplatform uitgebreid en in de Opensource geplaatst waardoor dit de landelijke inspiratieplek is geworden waar Nederlandse chefkoks, hobbykoks en de consument hun kennis en ervaring delen om van voedselafval waardevol eten te maken.

Nieuw voedsel
De opgemaakte borden zijn komend jaar tijdens het 30-jarige bestaan van Proef compleet anders dan in 2015. In die jaren werd nog veel vlees gegeten, dat had een enorme impact op de wereld en het milieu. Van alle soja en maïs op de wereld werd destijds maar 1% á 2% gebruikt voor menselijk consumptie. Het verbouwen van al dit veevoer heeft gezorgd voor ontbossing, ontwatering en erosie. Nog maar niet te spreken over het dierenleed, de vervuiling van mest en de CO2-uitstoot van al dat vee. Vlees eten is nu not-done. We hebben het niet nodig. Het is te vervuilend en er zijn veel betere en smaakvollere alternatieven gekomen. De revolutie is in 2015 aangejaagd door de Dutch Weed Burger en de Vegetarische Slager. Zij hebben anderen geïnspireerd om andere producten door te ontwikkelen. Dit alles had een positief effect op de eetcultuur in de westerse wereld. Denk niet dat komend jaar geen lamsrackjes, een sappige steak of een heerlijke gerookte paling op de borden ligt. Het is er wel alleen groeien deze producten niet meer maar ze worden gekweekt.

Big data smaakt beter
Om het ciculairesysteem steeds verder te optimaliseren maakt Proef Amersfoort gebruik van Big data gecombineerd met slimme algoritmes. Chef Watson, de supercomputer van IBM, had zijn eerste kookboek in 2015 op de markt gebracht en is snel uitgegroeid tot de inspiratiebron van alle chefs in de wereld. Proef Amersfoort heeft deze ontwikkeling op de voet gevolgd en geïntegreerd in hun platform. In het platform is er ook een soort AirBnb systeem ontstaan van alle lokale moestuinen, lokale boerderijen, supermarkten en andere leveranciers. Het is compleet transparant welke producten waar liggen en wanneer het nodig is voor gebruik. Op basis van deze data adviseert Chef Watson de chefkoks welke gerechten ze kunnen maken. De chefkok gaat op basis van deze adviezen aan de slag met zijn/haar team en samen met Watson komen ze tot de personal touch waardoor er de meest verrassende smaakvolle gerechten geserveerd worden die een engeltje voor de tong zijn.

Autonome logistiek onderdeel van de stad van de Toekomst
Proef Amersfoort heeft in de loop der jaren ook de totale logistiek verduurzaamd en een deel ook autonoom gemaakt. De logistiek wordt onder andere georganiseerd met self-driving elektrische vervoersmiddelen. Het is een samenspel tussen drones door de lucht en vervoer op de grond. Op basis van Big Data en slimme algoritmes wordt de toevoer van materiaal, ingrediënten en andere bestellingen geregeld. Deze stappen hebben ertoe geleid dat de Gemeente samen met haar stakeholders zijn gaan bouwen aan de stad van de toekomst.

Terugkijkend op die tien jaar blijkt er veel veranderd te zijn. Mooi dat een event de innovatie-aanjager van een stad kan zijn. Dat hebben ze niet alleen gedaan maar met vele enthousiastelingen en doorzetters. Nou ik stap in mijn vliegende auto en ga vanavond zelf naar de Proef mijn hologram is moe. Kijk je mee met de hololens? 😉

Is dit fantasie of kan dit werkelijk een scenario zijn? Mis ik iets? Sla ik de plank mis? Ik ben benieuwd naar jouw ideeën, zet ze in de comments. Bedenk wel; ‘Denying the future is so 2015’

[button color=”FF7800″ url=”https://www.fountainheads.nl/#contact”]Tweewekelijks inspiratie ontvangen?[/button][button color=”434343″ url=”https://www.fountainheads.nl/#contact”]Schrijf je in voor onze nieuwsbrief[/button]

[button color=”FF7800″ url=”https://www.fountainheads.nl/inspirerende-gastspreker-in-huren-die-de-zaal-in-de-fik-kunnen-zetten/”]Wil je meer weten over Fountainheads als gastspreker?[/button][button color=”434343″ url=”https://www.fountainheads.nl/inspirerende-gastspreker-in-huren-die-de-zaal-in-de-fik-kunnen-zetten/”]Lees hoe onze gastprekers de zaal in de fik kunnen zetten[/button]